- αρτέμων
- I
Όνομα ιστορικών προσώπων.1. Μηχανικός από τις Κλαζομενές (5ος αι. π.Χ.). Σύγχρονος του Περικλή, τον ακολούθησε στην εκστρατεία της Σάμου, όπου ανακάλυψε και εφάρμοσε πολλά είδη πολιορκητικών μηχανών. Τον έλεγαν περιφόρητον, γιατί παρίστανε τον ανάπηρο και είχε επινοήσει ένα είδος φορείου, με το οποίο τον γύριζαν στα τείχη της Σάμου για την εργασία του. Ο Πολύκλειτος του έστησε ανδριάντα.2. Γραμματικός των αλεξανδρινών χρόνων από τη Μαγνησία.3. Ζωγράφος (3ος αι. π.Χ.). Καταγόταν πιθανότατα από τη Μικρά Ασία. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ζωγράφισε τη Δανάη, τη βασίλισσα Στρατονίκη και τον Ηρακλή με τη Δηιάνειρα.4. Γραμματικός (1ος αι. π.Χ.). Καταγόταν από την Κασσάνδρεια. Έγραψε υπομνήματα στον Πίνδαρο.IIΌνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.1. Ο μάρτυς. Βλ. λ. Ναρσής.2. Ο πρεσβύτερος. Καταγόταν από τη Λαοδίκεια. Έζησε επί Διοκλητιανού. Επειδή κατέστρεψε τα αγάλματα του Απόλλωνα και του Ασκληπιού από κάποιον ναό, συνελήφθη και θανατώθηκε. Η μνήμη του τιμάται στις 24 Μαρτίου.3. Ο όσιος. Διετέλεσε επίσκοπος Σελεύκειας (Πισιδίας). Η μνήμη του τιμάται στις 24 Μαρτίου.4. Ο πρεσβύτερος και μάρτυς. Πέθανε με μαρτυρικό τρόπο με ξίφος. Η μνήμη του τιμάται στις 12 Απριλίου.* * *ο (Α ἀρτέμων)ο φλόκος*αρχ.1. μικρό ιστίο του μικρού καταρτιού της πλώρης2. η τρίτη τροχαλία στο «πολύσπαστον» του Αρχιμήδη.[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος αβέβαιης προελεύσεως. Υποστηρίχτηκε ότι πρόκειται για παράγωγο του ρ. αρτέομαι* «ετοιμάζομαι», αλλά πιο πιθανή φαίνεται η υπόθεση ότι προήλθε από το ρ. αρτώ* «κρεμώ», πράγμα που αντιστοιχεί και αρμόζει και στις δύο σημασίες της λ. Ο τ. ανήκει στις λέξεις της τεχνικής ορολογίας με επίθημα -μων / -μονος, που συνιστούν κυρίως ονόματα οργάνων. Ο λατινικός όρος artemo(n), -onis, με την ίδια σημασία, είναι δάνειο από την Ελληνική και απο αυτόν προήλθε και το γαλλ. artimon «κατάρτι στην πρύμνη του πλοίου»].
Dictionary of Greek. 2013.